Jak radzić sobie z przebarwieniami?

​Przebarwienia to mniej lub bardziej regularne plamy na ciele, odbijające się od naturalnego kolorytu skóry. Powstają one na skutek zaburzenia pracy melanocytów, odpowiedzialny za produkcję barwnika skóry zwanego melaniną. Przebarwienia pojawiają się głównie w miejscach szczególnie eksponowanych na słońcu jak twarz, dekolt, plecy, przedramiona, szyja czy łydki.

Rodzaje przebarwień

Rodzaje przebarwień możemy podzielić z uwagi:

– na odcień i umiejscowienie

• przebarwienia naskórkowe (beżowe, jasnobrązowe),
• przebarwienia skórne (brązowe lub szare),
• przebarwienia mieszane (brązowoszare).

– na lokalizację, charakter i przyczynę powstawania:

• plamy soczewicowate (plamy wątrobowe) – ciemne o regularnym kształcie; mogą przyjmować postać milimetrowych punkcików jak i kilkucentymetrowych zlewających się ze sobą plam,
• piegi – drobne, jasnobrązowe plamki, usytuowane głównie w okolicach nosa, policzków czy dekoltu, szczególnie widoczne latem,
• melanoza Riehla – drobna, gęsta siateczka, ujawniająca się przede wszystkim na policzkach, skroniach i szyi, wywołana najczęściej działaniem słońca i fotouczulających kosmetyków,
• ostuda (melasma) – brązowe, nieregularne plamy, zazwyczaj pojawiają się symetrycznie na policzkach, czole lub nad linią usta, najczęściej towarzyszą ciąży, stosowaniu antykoncepcji hormonalnej, chorobom endokrynologicznym czy zaburzeniom pracy wątroby,
• odczyny fototoksyczne – barwne zmiany pojawiające się w wyniku kontaktu z czynnikiem fotouczululającym (np. niektórymi lekami, ziołami, kosmetykami) i działaniem promieni UV.

Najczęstsze przyczyny powstawania przebarwień

Przyczyn powstawania przebarwień może być wiele, do najczęstszych należą między innymi:

– zbyt częste i niewłaściwe opalanie się,

– brak zabezpieczenia w postaci kremów z filtrem bądź przyjmowanie środków z powodu, których ochrona przed działaniem promieni słonecznych jest słabsza (antykoncepcja hormonalna, niektóre antybiotyki, środki antydepresyjne, a nawet niektóre kosmetyki),

– zaburzenia hormonalne (ciąża, menopauza, schorzenia endokrynologiczne np. nadczynność tarczycy czy niedoczynność kory nadnerczy),

– choroby układu pokarmowego,

– stany zapalne skóry, alergia, trądzik itp.,

– obniżona odporność, niedobory witamin i innych mikroelementów (np. selenu, cynku, miedzi),

– stosowanie używek typu papierosy, alkohol itp. – w połączeniu ze słońcem mogą być powodem nie tylko przebarwień, fotostarzenia, ale nawet zmian rakotwórczych.

Profilaktyka i prewencja

Jak radzić sobie z przebarwieniami? Przede wszystkim należy starać się nie doprowadzać di ich powstawania. Najlepiej byłoby oczywiście wyeliminować wszystkie wymienione wyżej czynniki. Koniecznie należy pamiętać o tym, aby włączyć w swą codzienną pielęgnację kremy z filtrem. To ważne również w okresie jesiennym czy zimowym. Wówczas wystarczy słabszy filtr (SPF w zakresie 15). Z kolei wiosną czy latem ochrona przeciwsłoneczna powinna być silniejsza (SPF minimum 30). Jeśli nasza cera ma skłonności do tworzenia się przebarwień lub też jesteśmy na nie w sposób szczególny narażeni np. w ciąży, za sprawą przyjmowanych leków itp. najlepiej sięgać po kosmetyki z dwoma typami zabezpieczeń chemicznym i mineralnym.

Jeszcze na kilka tygodni przed latem warto wprowadzić suplementację beta-karotenem, który wspomaga naturalną barierę ochronną skóry. Latem powinno się także unikać perfum na bazie alkoholu, zwłaszcza jeśli mamy w planie opalanie, ponieważ zawarty w nich alkohol również sprzyja powstawaniu przebarwień. W szczególnie upalne dni należy pamiętać o unikaniu ekspozycji na słońce w godzinach pomiędzy 11:00, a 15:00. Jeśli zaś już koniecznie musimy wyjść pamiętajmy nie tylko zapieczeniu skóry kremem, ale również o nakryciu głowy (najlepiej sprawdza się w tej roli przewiewny kapelusz z szerokim rondem).

Usuwanie przebarwień

Jeśli jednak przebarwienia już się pojawią najlepiej zgłosić się do gabinetu dermatologicznego lub profesjonalnego zabiegu kosmetologicznego. Specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad, na podstawie, którego będzie łatwiej ustalić powód tworzenia się plam i np. wdrożyć odpowiednie leczenie. (W pierwszej kolejności należy bowiem ustalić przyczynę powstawania zmian i w miarę możliwości ją wyeliminować, a dopiero później zająć się już kwestią estetyczną.) Następnie dokładnie przyjrzy się posiadanym przez nas zmianom. Do oceny typu posiadanych przebarwień wykorzystuje się między innymi lampę Wooda. Pozwala ona na ocenienie położenia i głębokości występowania barwnika.

Kosmetyki do walki z przebarwieniami

W przypadku niewielkich powierzchniowych zmian pomocne są kosmetyki, które działają niejako dwutorowo: rozjaśniają istniejące przebarwienia (zawierają witaminę C czy kwasy owocowe) oraz hamują wytwarzanie melaniny (np. hydrochinon, arbutyna czy kwas kojowy). Taka kuracja wymaga też systematyczności i cierpliwości – na pierwsze efekty musimy poczekać ooło2 miesięcy.

Fachowa pomoc w gabinecie

W przypadku bardziej zaawansowanych i głębokich zmian trzeba sięgnąć po bardziej radykalne środki tzw. leczenie głębokie. Najczęściej w pierwszej kolejności stosuje się peelingi chemiczne na bazie kwasu glikolowego, tróchlorocotowego lub kojowego. Peelingi złuszczają martwy naskórek, jednocześnie usuwają plamy, wyrównują koloryt oraz aktywują wzrost zdrowych komórek.

Czasem do pozbywania przebarwień wykorzystuje się również zabieg mikrodermabrazji – zrogowaciała warstwa naskórka jest wówczas usuwana za pomocą specjalnych tarcz ściernych.

Bardzo dobre efekty w przypadku tego problemu przynosi też laseroterapia. Zabiegi laserowe są zalecane nie tylko z uwagi na swoją skuteczność, ale również na to, że wiązka światła działa konkretnie na zmienione miejsca, omijając zdrowe fragmenty skóry. Ponadto laser wpływa na obniżenie ilości komórek barwnikowych i reguluje pracę melanocytów. Ultrafiolet jest kierowany bezpośrednio na plamę pigmentacyjną. Barwnik absorbuje promieniowanie lasera, a następnie ulega samozniszczeniu. Po około 3 tygodniach naświetlone laserem plamy barwnikowe stają się całkowicie niewidoczne, a koloryt skóry się wyrównuje. W przypadku bardziej głębokich i zaawansowanych zmian zabieg należy powtórzyć nawet kilkakrotnie.